De Nieuwe Orde aan de Westkust tijdens de Duitse bezetting in WOII

Voor de tweede maal in een halve eeuw likte de Westkust haar wonden na een nietsontziende wereldoorlog. In 1918 kon de bevolking onmiddellijk starten met de heropbouw, de Westkust was immers nooit bezet geweest door de Duitsers en de meest vertrouwde structuren van kerk en stad waren onveranderd een houvast gebleven. De materiële schade was na WO II weliswaar aanzienlijk minder, maar omdat de Westkust dit keer wel door de vijand werd bezet, was de bevolking haar kompas kwijtgeraakt. De gemeenteraden waren afgeschaft en de schepencolleges opnieuw samengesteld met aanhangers van de Nieuwe Orde en vertrouwelingen van de Duitsers. Het wantrouwen was groot. Mensen hielden de adem in wanneer ze op straat de stappen van de gelaarsde soldaten hoorden weergalmen. Banger werden ze als er hard op de deur werd geklopt, want dat was dikwijls de voorbode van aanhouding en deportatie zonder vorm van proces.

Traag waren de jaren voorbijgegaan tot het nieuws zich verspreidde van de zo lang verwachte landing die iedereen bevrijden moest. De hoop laaide weer op. September brak aan, de eerste geallieerde strijdkrachten werden aangekondigd en uiteindelijk verschenen de gepantserde wagens van de Canadezen. Op sommige plaatsen was er nog wat weerstand, maar al vlug werd de gehate verdrukker verjaagd. De bevrijding was definitief.

Men eiste vergelding voor het ondergane onrecht en de hatelijkste collaborateurs werden opgepakt. Maar het soms willekeurige optreden van de Witte Brigade was niet van die aard om het vertrouwen te herstellen.

Op een beklijvende manier beschrijft Marc Vanden Bussche in een nieuw omvangrijk naslagwerk hoe de Nieuwe Orde tijdens WO II de bevolking van de Westkust in haar greep hield.